Kiến nghị được Bộ Xây dựng đưa ra tại báo cáo thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản quý III/2024 vừa công bố.
Hồi tháng 9, trong công văn gửi Văn phòng Chính phủ báo cáo tình hình giá bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời.
Đề xuất của Bộ Xây dựng được đưa ra trong bối cảnh giá bất động sản, nhà ở liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay.
Lãnh đạo Bộ Tài Chính cũng cho biết, Bộ hoàn toàn đồng tình với đề xuất đánh thuế người có nhiều bất động sản để tránh đầu cơ, đảm bảo thị trường phát triển minh bạch, ổn định.
Đánh giá về việc áp dụng thuế bất động sản này, bà Cao Thị Thanh Hương, quản lý cấp cao bộ phận nghiên cứu Savills cho biết, thuế bất động sản là công công cụ tài chính thường xuyên được thảo luận trong khung pháp lý của các nước trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển trong đó có Việt Nam.
Bà dẫn ra trường hợp một hộ gia đình thu nhập trung bình, dù có thể tiết kiệm tối đa 40% thu nhập mỗi tháng, cũng cần hơn 30 năm để mua một căn nhà (với điều kiện giá nhà không tiếp tục tăng).
“Giá nhà tăng liên tiếp sẽ làm nghiêm trọng tình trạng bất bình đẳng xã hội, tiềm ẩn mầm mống bất ổn an sinh về lâu dài”, bà Hương nhìn nhận.
Theo bà Hương, các chủ sở hữu bất động sản ở Việt Nam hiện nay không phải chi trả thuế tài sản trong khi khung thuế, phí chuyển nhượng cũng thuộc nhóm thấp nhất thế giới.
Chuyên gia cho rằng, việc cân nhắc áp dụng các biện pháp bình ổn, điều tiết thị trường như đánh thuế bất động sản thứ hai sẽ là giải pháp hạ nhiệt giá nhà. So với các sắc thuế chủ lực khác như thuế doanh nghiệp, thuế bất động sản không cần cạnh tranh hay bị giới hạn bởi các hiệp định quốc tế.
Đánh thuế bất động sản có làm tăng giá nhà?
Chia sẻ tại cuộc họp báo về thị trường quý III mới đây, ông Vương Duy Dũng, Phó cục trưởng Cục quản lý Nhà ở và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) không đồng tình với ý kiến cho rằng việc đánh thuế có thể khiến giá nhà, đất tăng. Theo ông, nguồn cung khan hiếm chỉ là một trong các nguyên nhân làm tăng giá bất động sản tại một số khu vực thời gian qua.
Nhìn nhận từ thực tế giá nhà đất liên tục tăng cao tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng cho biết còn có nguyên nhân từ việc đầu cơ và tâm lý thị trường.
“Đầu cơ có thể làm giá nhà tăng cao phi thực tế. Đặc biệt khi kết hợp cùng với tâm lý mua nhà để chờ tăng giá. Đây là nguyên nhân khiến giá nhà tại Hà Nội bị đẩy lên cao thời gian qua”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Trong bối cảnh đó, giải pháp đánh thuế bất động sản, theo ông Dũng, giúp hạn chế hoạt động đầu cơ, thổi giá, tạo giá ảo. Chính sách này sẽ áp dụng với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất.
Ông Dũng cho biết, sắc thuế bất động sản cũng được nhiều bộ, ngành đồng tình. Tuy nhiên, theo vị Phó cục trưởng, cũng cần đánh giá toàn diện tác động của chính sách này đến các đối tượng bị ảnh hưởng từ doanh nghiệp, người dân, bên bán, bên mua… tránh tác động tiêu cực đến thị trường chung, ảnh hưởng đến giao dịch của người dân, doanh nghiệp.
Theo bà Cao Thị Thanh Hương, để thực hiện áp thuế tài sản, chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, công cụ tính thuế, đặc biệt là minh bạch và số hóa toàn bộ dữ liệu bất động sản dân cư trở thành rào cản lớn nhất, cần nguồn tài chính lớn, sự quyết liệt tới cùng và công tác phối hợp lâu dài của các bộ, ngành.
Ngoài ra, xác định mức đánh thuế bao nhiêu cho hợp lý cũng là bài toán khó. Làm sao vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách, vừa không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành bất động sản, vốn có mối liên kết chặt chẽ với nhiều ngành kinh tế khác.
