Theo chia sẻ của kiến trúc sư Hà Đức Cương – người thiết kế ngôi nhà có tên “Tup house”, căn nhà được xây dựng ngay tại trung tâm bản làng của người Thái nhưng vẫn giữ được những nét độc đáo riêng về ngôn ngữ, lối sống, phong tục tập quán và nét sinh hoạt thường ngày trong những nếp nhà sàn.
Tổng thể công trình quay về hướng Nam, khá giống như quy hoạch của những căn nhà sàn trong bản, điều này giúp cho căn nhà có cơ hội thông gió tự nhiên và cách nhiệt tốt nhất.
“Tup house” có thiết kế một mặt bằng lớn bao gồm các chức năng sinh hoạt chung. Phía trên là một mái cao ngang với nhà sàn (6m), mái nhà vươn ra xa và hạ thấp, cách sàn nhà chỉ hơn 2m – giống như chiếc mái nhà sàn xà xuống thấp. Cách làm như vậy sẽ tạo nên nhiều bóng đổ lên các bức tường, sàn nhà, chiếc mái xem như một cấu kiện che nắng có vai trò quan trọng nhất.
Cũng tương tự cách thông gió tự nhiên trong nhà sàn, ngôi nhà được thiết kế tạo một khe hở ở trên đỉnh mái nhằm tạo ra sự đối lưu không khí. Để tăng hiệu quả thông gió, phía trên đỉnh mái có thêm một cấu kiện như ống khói nhằm mục đích tạo ra sự chênh lệch áp suất ở sàn nhà và đỉnh mái. Thông qua đó, hiệu ứng đối lưu không khí sẽ diễn ra nhanh hơn, không khí nóng sẽ bốc lên nhanh hơn trên đỉnh mái thông qua thiết kế này.
Tương tự như nhà sàn, mặt bằng căn nhà mới bố trí nhiều cửa sổ ở mặt đón gió (hướng Nam, Đông Nam) và ở mặt khuất gió để tăng cường hiệu quả của việc thông gió xuyên phòng. Do nhu cầu của đời sống hiện đại, chủ nhà yêu cầu sự riêng tư cho các phòng ngủ. Các phòng ngủ được bố cục ở hướng Bắc nơi có lượng ánh sáng mặt trời ít trực tiếp, còn phần sinh hoạt chung được phân về hướng Nam nơi có nhiều ánh sáng mặt trời hơn quanh năm.
Một số hình ảnh “Tup house” không cần điều hòa gió vẫn lồng lộng.
Ảnh: Hà Đức Cương
